Việc máy tính phát ra mùi khét từ bộ nguồn là một trong những dấu hiệu nghiêm trọng cảnh báo sự cố phần cứng. Đây không chỉ đơn thuần là hiện tượng máy hoạt động sai mà còn tiềm ẩn nguy cơ chập cháy, làm hư hỏng toàn bộ linh kiện, thậm chí gây mất an toàn cho người sử dụng. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng này, hãy bình tĩnh và tìm hiểu ngay nguyên nhân, cách xử lý an toàn trước khi mọi việc trở nên tồi tệ hơn.
Dấu hiệu nhận biết nguồn máy tính có vấn đề
Bộ nguồn (PSU) là linh kiện quan trọng, cung cấp điện năng cho toàn bộ hệ thống máy tính hoạt động ổn định. Khi xuất hiện vấn đề, nó thường để lại các dấu hiệu rõ ràng:
-
Mùi khét lan ra từ phía sau máy, đặc biệt gần vị trí quạt nguồn
-
Quạt nguồn không quay hoặc quay yếu, phát ra tiếng lạch cạch
-
Máy tính tự động tắt ngay sau khi bật hoặc không khởi động được
-
Có dấu hiệu cháy nhẹ, đen xém ở khu vực gần dây nguồn
-
Một số cổng USB hoặc thiết bị ngoại vi không hoạt động
Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu trên, hãy dừng việc sử dụng máy tính và bắt đầu kiểm tra ngay lập tức.
Nguyên nhân khiến nguồn máy tính bốc mùi khét
Không phải ngẫu nhiên mà bộ nguồn có mùi khét. Đây là hệ quả của nhiều yếu tố kỹ thuật lẫn môi trường tác động đến hoạt động của thiết bị:
Nguồn quá tải so với công suất máy
Nếu bạn dùng một bộ nguồn có công suất quá thấp so với cấu hình máy (đặc biệt với các dàn PC chạy card đồ họa rời, CPU cao cấp), nguồn sẽ bị ép làm việc vượt quá khả năng, gây nóng và cháy linh kiện bên trong.
Tụ điện hoặc linh kiện bên trong bị cháy
Tụ nguồn là bộ phận dễ xuống cấp theo thời gian, đặc biệt với các bộ nguồn giá rẻ hoặc sử dụng đã lâu. Khi tụ phồng, rỉ hoặc nổ, nó sẽ để lại mùi khét đặc trưng và có thể làm chập cả mạch điện trong nguồn.
Bụi bẩn tích tụ gây chập mạch
Nguồn máy tính sau một thời gian dài sử dụng sẽ bị bụi bám vào các khe tản nhiệt, quạt và bảng mạch. Nếu bụi đủ nhiều, chúng có thể dẫn điện và gây ra hiện tượng đoản mạch, làm nóng và cháy các linh kiện bên trong.
Dây cáp cấp nguồn bị hở hoặc chạm mạch
Dây điện bị chuột cắn, gãy, hoặc bị kéo căng có thể khiến lớp vỏ cách điện bị bong tróc, dẫn đến tình trạng chập cháy và tỏa ra mùi khét.
Linh kiện lắp sai chuẩn
Khi lắp máy tính, nếu bạn dùng các đầu nối không đúng chuẩn (ví dụ: cấp điện 6 pin vào cổng 8 pin) hoặc ép đầu nguồn không khớp, việc sai lệch điện áp đầu vào sẽ gây cháy hoặc hỏng thiết bị.
Tác động từ nguồn điện lưới không ổn định
Điện áp vào lúc cao lúc thấp, đặc biệt là khi mất điện đột ngột rồi bật lại, có thể khiến bộ nguồn không kịp phản ứng, gây chập cháy tụ và các thành phần khác.
Các bước cần làm ngay khi ngửi thấy mùi khét
Việc xử lý nhanh chóng và đúng cách sẽ giúp bạn hạn chế tối đa thiệt hại:
Ngắt điện hoàn toàn
Ngay khi phát hiện mùi lạ, lập tức tắt máy tính và rút phích cắm điện. Không cố gắng khởi động lại vì có thể làm sự cố trở nên nghiêm trọng hơn.
Kiểm tra bằng mắt thường
Mở thùng máy, dùng đèn soi kỹ khu vực bộ nguồn để kiểm tra xem có vết cháy xém, dây chảy nhựa, tụ nổ hoặc mảnh vụn nào bất thường không. Nếu phát hiện có dấu hiệu hư hại, tuyệt đối không tự sửa.
Tránh ngửi hoặc hít sát mùi khét
Hơi bốc ra từ linh kiện cháy có thể chứa hóa chất độc hại. Giữ khoảng cách an toàn khi kiểm tra, nên đeo khẩu trang nếu cần thiết.
Không tự mở bộ nguồn nếu không có chuyên môn
Bên trong PSU có tụ điện lớn, ngay cả khi đã rút điện vẫn có thể gây sốc điện nguy hiểm. Nếu không được đào tạo, bạn nên để kỹ thuật viên chuyên nghiệp xử lý.
Có thể sửa được bộ nguồn bị khét không?
Câu trả lời là: có thể, nhưng tùy vào mức độ hư hại và chất lượng nguồn. Dưới đây là một số tình huống phổ biến:
-
Tụ điện cháy nhẹ: Có thể thay thế, miễn không làm ảnh hưởng các mạch khác
-
Dây điện hở, đứt: Thay lại đoạn dây và kiểm tra mạch vẫn hoạt động bình thường
-
Mạch cháy lan rộng, main nguồn chập toàn phần: Nên thay bộ nguồn mới vì sửa chữa rất khó, không đảm bảo độ ổn định
Trong nhiều trường hợp, chi phí sửa chữa gần bằng mua mới, đặc biệt với nguồn không có thương hiệu rõ ràng. Bạn nên cân nhắc thay thế để đảm bảo an toàn và hiệu năng.
Khi nào nên thay bộ nguồn mới?
Việc thay nguồn mới là cần thiết nếu bạn gặp một trong các trường hợp sau:
-
Bộ nguồn đã sử dụng trên 3 năm và có dấu hiệu hư hại
-
Máy tính liên tục bị tắt đột ngột trong lúc hoạt động nặng
-
Quạt nguồn kêu lớn hoặc không quay
-
Các cổng nguồn cấp không ổn định, gây lỗi thiết bị khác
-
Nguồn không đạt chuẩn 80 Plus, không đủ công suất cho cấu hình hiện tại
Một bộ nguồn chất lượng, chuẩn hiệu suất cao sẽ giúp bạn tiết kiệm điện, bảo vệ linh kiện và hạn chế các sự cố bất ngờ.
Mẹo giúp kéo dài tuổi thọ bộ nguồn máy tính
-
Sử dụng ổn áp hoặc UPS nếu khu vực bạn ở có điện không ổn định
-
Vệ sinh định kỳ máy tính, đặc biệt là khu vực quạt và khe gió
-
Tránh dùng ổ chia điện kém chất lượng hoặc quá nhiều thiết bị cùng lúc
-
Chọn nguồn có chuẩn 80 Plus và thương hiệu uy tín khi mua mới
-
Không ép máy chạy quá công suất trong thời gian dài
Những biện pháp đơn giản này giúp bạn hạn chế tình trạng nguồn nóng, hỏng và bốc mùi trong tương lai.
Nguồn máy tính phát ra mùi khét không bao giờ là dấu hiệu tốt. Đây là cảnh báo rõ ràng rằng hệ thống đang gặp sự cố về điện, cần được kiểm tra và xử lý càng sớm càng tốt. Việc trì hoãn hoặc cố gắng sử dụng tiếp có thể dẫn đến hư hỏng hàng loạt các linh kiện quan trọng khác như mainboard, CPU, RAM hoặc ổ cứng.
Nếu bạn không chắc chắn về tình trạng bộ nguồn hoặc cần hỗ trợ chuyên môn, hãy liên hệ dịch vụ sua PC Da Nang tại Sky Computer. Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực sửa chữa và kiểm tra phần cứng, Sky Computer cam kết kiểm tra chính xác, xử lý nhanh chóng và tư vấn thay thế minh bạch với mức giá hợp lý. Bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi giao thiết bị cho đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp, tận tâm và trách nhiệm.
Xem thêm:
Máy tính tự tắt đột ngột: nguồn yếu hay lỗi main?
Máy tính bị mất điện áp, nguồn chập chờn – nguyên nhân và hướng xử lý
