Việc kiểm tra điện áp của bộ nguồn máy tính (PSU) là một bước quan trọng trong chẩn đoán lỗi phần cứng. Nếu bạn nghi ngờ máy tính gặp hiện tượng không khởi động được, tự tắt, khởi động rồi tắt ngay… thì rất có thể nguyên nhân đến từ nguồn điện không ổn định. Một trong những cách phổ biến để xác định tình trạng nguồn là sử dụng đồng hồ vạn năng. Vậy cụ thể cách đo điện áp nguồn PC như thế nào? Cần lưu ý điều gì để thao tác an toàn và chính xác? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Vì sao cần kiểm tra điện áp nguồn máy tính?
Nguồn máy tính là bộ phận chuyển đổi dòng điện xoay chiều (AC) thành dòng điện một chiều (DC) để cấp nguồn cho các linh kiện như bo mạch chủ, CPU, ổ cứng, RAM, card đồ họa… Nếu điện áp không đủ hoặc sai lệch vượt ngưỡng cho phép, hệ thống có thể:
-
Không khởi động hoặc tự tắt đột ngột
-
Gây ra hiện tượng reset liên tục
-
Làm hỏng linh kiện theo thời gian
-
Làm giảm tuổi thọ của máy
Vì vậy, việc đo và theo dõi điện áp định kỳ là một thói quen nên có, đặc biệt nếu bạn sử dụng máy tính để bàn với cường độ cao, chơi game nặng hoặc làm việc đồ họa chuyên sâu.
Chuẩn bị trước khi đo điện áp
Trước khi bắt đầu quá trình đo, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các công cụ và đảm bảo an toàn khi thao tác.
Dụng cụ cần thiết
-
Đồng hồ vạn năng (loại kỹ thuật số hoặc kim đều dùng được)
-
Kẹp giấy (paper clip) hoặc công cụ để kích hoạt nguồn mà không cần gắn mainboard
-
Nguồn máy tính (đã tháo khỏi vỏ máy hoặc có thể thao tác dễ dàng)
-
Kiến thức cơ bản về chân cắm của đầu nối 24 pin
Đảm bảo an toàn
-
Đảm bảo tay khô, không thao tác trong môi trường ẩm ướt
-
Không để dây nguồn chạm nhau gây chập cháy
-
Luôn kiểm tra đồng hồ vạn năng trước khi đo để chắc chắn kim đo và thiết lập thang đo đúng
Các bước đo điện áp nguồn bằng đồng hồ vạn năng
Bước 1: Kích hoạt nguồn không qua mainboard
Nguồn máy tính thông thường chỉ hoạt động khi được kết nối với mainboard. Tuy nhiên, bạn có thể kiểm tra riêng bằng cách “kích nguồn” thủ công. Cách làm như sau:
-
Tìm đầu nối 24 pin (đầu cấp nguồn chính cho bo mạch chủ)
-
Dùng một sợi dây hoặc kẹp giấy nối chân màu xanh lá (PS_ON) với chân đen (Ground) bất kỳ trên đầu cắm 24 pin
-
Cắm dây nguồn vào ổ điện, bật công tắc phía sau nguồn → quạt nguồn sẽ quay nếu kích hoạt thành công
Bước 2: Thiết lập đồng hồ vạn năng
-
Vặn núm chỉnh về thang đo DC Voltage (ký hiệu là V có vạch ngang liền và vạch đứt phía dưới)
-
Chọn thang đo phù hợp (thường là 20V DC nếu máy có mức điện áp phổ biến là 3.3V, 5V, 12V)
-
Cắm dây đen vào lỗ COM, dây đỏ vào lỗ VΩ
Bước 3: Tiến hành đo các đường điện áp
Dùng que đen (âm) chạm vào dây màu đen (Ground) của đầu nối 24 pin. Sau đó, dùng que đỏ (dương) chạm vào từng dây có màu khác để đo điện áp từng đường:
-
Dây màu cam: +3.3V
-
Dây màu đỏ: +5V
-
Dây màu vàng: +12V
-
Dây màu xanh dương: -12V (ít quan trọng, có thể bỏ qua)
-
Dây màu tím: +5VSB (điện chờ, hoạt động ngay cả khi máy tắt)
Lưu ý: Điện áp đo được không cần chính xác tuyệt đối nhưng phải nằm trong khoảng cho phép:
-
+3.3V: ±5% → từ 3.14V đến 3.47V
-
+5V: ±5% → từ 4.75V đến 5.25V
-
+12V: ±5% → từ 11.4V đến 12.6V
Nếu kết quả nằm ngoài mức này, rất có thể bộ nguồn đang gặp sự cố.
Một số lỗi thường gặp khi đo điện áp nguồn
Không đo được điện áp
-
Lỗi có thể do quên kích nguồn bằng dây PS_ON
-
Hoặc nguồn bị lỗi, hỏng mạch cấp điện
Điện áp dao động mạnh
-
Có thể do tụ lọc nguồn bị hỏng, bị phù
-
Hoặc dây nguồn hoặc jack kết nối bị lỏng
Điện áp sai lệch nhẹ
-
Nếu chỉ lệch khoảng 0.1V và hệ thống vẫn hoạt động ổn định thì có thể chấp nhận được
-
Tuy nhiên, nếu sử dụng card đồ họa rời hoặc thiết bị công suất lớn, nên cân nhắc thay nguồn
Khi nào cần thay nguồn mới?
Sau khi đo điện áp, nếu bạn thấy một hoặc nhiều đường điện áp bị lệch ra khỏi giới hạn cho phép, hoặc nguồn phát ra tiếng ồn, mùi khét, rung lắc bất thường, thì tốt nhất nên thay mới bộ nguồn để tránh rủi ro hư hại phần cứng.
Dù các bộ nguồn hiện đại có mạch bảo vệ, nhưng nếu điện áp đầu ra sai lệch quá nhiều trong thời gian dài, vẫn có thể làm hỏng ổ cứng, RAM, mainboard…
Có nên đo điện áp nguồn thường xuyên?
Đối với người dùng phổ thông, bạn không cần đo định kỳ nếu máy hoạt động ổn định. Tuy nhiên, nếu máy có hiện tượng:
-
Tắt máy bất thường
-
Không khởi động được
-
Tự reset
-
Quạt nguồn quay yếu
Thì nên kiểm tra ngay lập tức.
Việc đo điện áp không thay thế được việc test tải (tức là đo khi máy đang hoạt động), nhưng ít nhất cũng giúp bạn phát hiện các lỗi nguy hiểm tiềm ẩn.
Việc đo điện áp nguồn máy tính bằng đồng hồ vạn năng không quá phức tạp, nhưng đòi hỏi sự cẩn thận và hiểu đúng vị trí chân cắm. Nếu bạn không chắc chắn về thao tác, hoặc không có sẵn thiết bị đo, hãy để người có chuyên môn thực hiện.
Đặc biệt, nếu bạn cần kiểm tra, vệ sinh hoặc sửa chữa nguồn máy tính tận nơi một cách chuyên nghiệp, thì hãy lựa chọn dịch vụ sua may tinh tan noi o Da Nang từ Sky Computer. Đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm của Sky sẽ hỗ trợ bạn kiểm tra chính xác tình trạng nguồn và đưa ra hướng xử lý an toàn, tiết kiệm và hiệu quả nhất.
Xem thêm:
