Bộ nguồn máy tính (PSU) đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc cung cấp điện năng ổn định cho toàn bộ linh kiện. Khi máy tính không lên nguồn, hoạt động chập chờn hoặc không khởi động, một trong những bước đầu tiên nên làm là kiểm tra xem PSU còn hoạt động hay không. Paper clip test – còn gọi là test jumper – là phương pháp đơn giản, nhanh chóng, giúp bạn kiểm tra nguồn máy tính ngay cả khi không có bo mạch chủ hay các linh kiện khác. Vậy phương pháp này cụ thể là gì? Làm sao để thực hiện đúng cách và an toàn? Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây.
Paper clip test là gì?
Paper clip test là cách kiểm tra nguồn bằng cách dùng một đoạn dây dẫn (thường là ghim kẹp giấy – paper clip) để kích hoạt nguồn chạy mà không cần kết nối với bo mạch chủ. Mục tiêu là kiểm tra xem quạt nguồn có quay hay không, từ đó xác định nguồn có thể vẫn hoạt động hay đã chết.
Ưu điểm của paper clip test
-
Không cần thiết bị chuyên dụng
-
Có thể tự làm tại nhà với một chiếc ghim giấy
-
Phát hiện nhanh PSU còn sống hay không
-
Tiết kiệm thời gian chẩn đoán lỗi
Hạn chế cần lưu ý
-
Không kiểm tra được toàn bộ chức năng của PSU (chỉ kiểm tra dòng 5V và 12V cơ bản)
-
Không nên sử dụng để đánh giá độ ổn định lâu dài
-
Phải thực hiện đúng cách để tránh chạm mạch, chập cháy
Khi nào nên dùng paper clip test?
Bạn nên dùng phương pháp này khi gặp các tình huống như:
-
Bấm nút nguồn nhưng máy hoàn toàn không lên
-
Nghi ngờ bo mạch chủ hoặc nút nguồn bị lỗi
-
Muốn kiểm tra nguồn trước khi lắp vào máy
-
Cần đánh giá PSU cũ trước khi tái sử dụng
Tuy nhiên, test jumper chỉ nên dùng như bước kiểm tra sơ bộ ban đầu, không thay thế được các thiết bị đo chuyên nghiệp nếu cần xác định chính xác vấn đề.
Chuẩn bị trước khi test nguồn bằng paper clip
Dụng cụ cần thiết
-
Một chiếc ghim kẹp giấy (paper clip) bằng kim loại, đã duỗi thẳng thành hình chữ U
-
Nguồn máy tính (PSU) rời khỏi thùng máy, hoặc ít nhất đã ngắt kết nối với bo mạch chủ
-
Dây nguồn AC
-
Một thiết bị tiêu thụ điện nhỏ như quạt case hoặc ổ cứng cũ (khuyến khích có để tạo tải)
Lưu ý an toàn
-
Đảm bảo PSU đã được rút khỏi ổ cắm ít nhất 5 phút trước khi thao tác
-
Không chạm tay vào phần bên trong PSU
-
Không để dây dẫn chạm nhau khi cắm nguồn
-
Không thực hiện nếu tay ướt hoặc môi trường ẩm
Cách thực hiện paper clip test đúng kỹ thuật
Bước 1: Tìm chân xanh lá và đen trên đầu cắm 24-pin
Đầu cắm lớn nhất từ bộ nguồn là đầu 24-pin, cắm vào bo mạch chủ. Bạn cần tìm:
-
Chân dây màu xanh lá (PS_ON): thường là dây số 16 trên đầu 24-pin
-
Chân dây màu đen (GND): bất kỳ dây nào màu đen
Bước 2: Nối tắt hai chân bằng ghim giấy
-
Duỗi thẳng ghim giấy thành hình chữ U
-
Cắm một đầu ghim vào chân màu xanh lá
-
Cắm đầu còn lại vào chân màu đen (nên chọn chân gần đó để tránh làm cong đầu cắm)
Lưu ý: Ghim phải tiếp xúc chắc chắn, không lỏng lẻo. Tuyệt đối không nối nhầm sang dây màu khác.
Bước 3: Kết nối tải nhẹ (nếu có)
Để tăng độ chính xác khi test, bạn nên cắm một thiết bị nhỏ như quạt case vào đầu Molex hoặc SATA để tạo tải cho PSU. Một số nguồn sẽ không chạy nếu không có tải.
Bước 4: Cắm dây điện và bật công tắc
-
Gắn dây nguồn AC vào PSU
-
Gạt công tắc (nếu có) sang vị trí bật (On)
Nếu quạt nguồn quay đều, không phát ra âm thanh lạ, tức là nguồn có thể vẫn hoạt động tốt. Nếu không quay, có thể nguồn đã chết, hoặc hỏng bo điều khiển.
Bước 5: Quan sát trong khoảng 30 giây
-
Quạt có quay đều và êm không?
-
Có mùi khét, tia lửa hay tiếng nổ không?
-
Thiết bị tải (quạt case) có hoạt động bình thường không?
Nếu không có gì bất thường, bạn có thể tạm kết luận rằng nguồn còn hoạt động ở mức cơ bản.
Những lỗi thường gặp khi test nguồn bằng jumper
Nối sai dây
Việc nối nhầm dây (ví dụ nối xanh lá với đỏ) có thể làm hỏng nguồn hoặc gây chập điện. Luôn kiểm tra kỹ trước khi cắm ghim.
Không có tải nên PSU không chạy
Một số nguồn mới hoặc cao cấp có cơ chế bảo vệ: không có tải sẽ không khởi động. Hãy thử cắm thêm quạt nhỏ hoặc ổ cứng cũ để test.
PSU quay nhưng vẫn hỏng
Paper clip test chỉ kiểm tra một phần nhỏ của nguồn. Quạt quay không có nghĩa là điện áp đầu ra đủ, ổn định. Để chắc chắn, cần dùng đồng hồ đo điện áp hoặc PSU tester chuyên dụng.
Cách kiểm tra điện áp sau khi test jumper
Nếu bạn có đồng hồ vạn năng, có thể kiểm tra sơ bộ điện áp ra của nguồn sau khi thực hiện test jumper:
-
Dây vàng (12V): nên đo được khoảng 11.8V – 12.2V
-
Dây đỏ (5V): khoảng 4.9V – 5.1V
-
Dây cam (3.3V): khoảng 3.2V – 3.4V
Nếu giá trị lệch quá nhiều, nguồn có thể bị lỗi tụ hoặc IC điều khiển.
Có nên dùng paper clip test để xác định PSU hỏng không?
Paper clip test là phương pháp kiểm tra cơ bản, giúp xác định tình trạng sống/chết của bộ nguồn, nhưng không thay thế được việc kiểm tra chuyên sâu. Nó không đo được điện áp chính xác, không phát hiện được lỗi dao động hoặc ngắt mạch nhỏ.
Chỉ nên dùng khi:
-
Cần kiểm tra nhanh tại nhà
-
Không có thiết bị đo chuyên dụng
-
Muốn đánh giá sơ bộ nguồn trước khi lắp
Nếu nguồn có biểu hiện bất thường, tốt nhất nên nhờ kỹ thuật viên kiểm tra toàn diện trước khi sử dụng lâu dài.
Paper clip test là một phương pháp đơn giản, tiện lợi và dễ thực hiện để kiểm tra sơ bộ tình trạng nguồn máy tính. Tuy không thay thế được các thiết bị đo chuyên sâu, nhưng đây là công cụ hữu ích giúp người dùng xác định nhanh liệu nguồn còn hoạt động hay đã hỏng.
Tuy nhiên, nếu bạn không chắc chắn về thao tác, không quen với linh kiện máy tính hoặc cần xác định lỗi một cách chính xác, việc tìm đến công ty sửa máy tính Đà Nẵng đáng tin cậy như Sky Computer là lựa chọn thông minh. Tại đây, đội ngũ kỹ thuật có kinh nghiệm sẽ hỗ trợ kiểm tra nguồn, xác định lỗi và tư vấn thay thế phù hợp, đảm bảo an toàn và hiệu quả cho hệ thống của bạn.
Xem thêm:
