Mainboard là bo mạch chủ – trung tâm điều phối toàn bộ hoạt động của các linh kiện trong máy tính. Khi mainboard bị mất nguồn, tức là không còn nhận điện áp cấp từ nguồn PSU hoặc không phân phối điện đến các thành phần khác, máy tính sẽ hoàn toàn không khởi động được. Đây là tình trạng khá nghiêm trọng, bởi mọi thao tác khắc phục đều phải liên quan đến phần cứng và kỹ thuật chuyên sâu. Nếu bạn bật máy nhưng không có đèn báo, không quay quạt, không có tiếng bíp hay bất kỳ dấu hiệu hoạt động nào, thì khả năng mainboard bị mất nguồn là rất cao. Việc xác định đúng nguyên nhân là điều đầu tiên cần làm trước khi quyết định sửa hay thay mới.
Những nguyên nhân phổ biến khiến mainboard mất nguồn
Mainboard bị mất nguồn có thể đến từ nhiều lý do khác nhau, trong đó có cả lỗi do người dùng lẫn sự cố về tuổi thọ thiết bị. Dưới đây là các nguyên nhân thường gặp:
Tụ điện bị phù hoặc cháy
Tụ nguồn nằm trên mainboard có nhiệm vụ ổn định điện áp đầu vào. Khi bị phù hoặc chảy dịch, tụ không còn hoạt động hiệu quả, dễ gây ra hiện tượng mất nguồn đột ngột hoặc chập chờn.
Lỗi IC cấp nguồn
Một số IC điều khiển điện áp cho CPU, RAM hay chipset bị hỏng sẽ khiến mạch cấp nguồn không hoạt động, dẫn đến mainboard không nhận được nguồn điện đúng chuẩn.
Chạm mạch, chập linh kiện
Đây là trường hợp nguy hiểm vì có thể gây cháy board, khiến các linh kiện khác như CPU, RAM, VGA… cũng bị ảnh hưởng theo. Nguyên nhân thường do môi trường ẩm, bụi bẩn, hoặc thao tác lắp đặt sai.
Lỗi từ nguồn máy tính
Nguồn điện không ổn định, công suất yếu hoặc đầu cấp nguồn ATX không đủ dòng có thể làm mainboard không lên nguồn. Tuy không phải lỗi mainboard trực tiếp nhưng lại ảnh hưởng đến hoạt động của nó.
Tuổi thọ linh kiện suy giảm
Sau nhiều năm hoạt động liên tục, các transistor, mosfet, tụ gốm… trên mainboard có thể xuống cấp, dẫn đến mạch cấp nguồn không còn chính xác như thiết kế ban đầu.
Cách nhận biết mainboard mất nguồn hay không
Để xác định có đúng mainboard bị mất nguồn, bạn có thể thử các bước sau:
-
Kiểm tra nguồn điện: Đảm bảo dây nguồn đã cắm chặt, nguồn hoạt động tốt, công tắc đã bật.
-
Test bằng nguồn khác: Nếu có sẵn một bộ nguồn còn dùng được, hãy thử thay vào để loại trừ nguyên nhân từ PSU.
-
Kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng: Kỹ thuật viên thường đo các điểm tiếp điện trên bo mạch để xác định khu vực mất điện áp.
-
Quan sát tụ điện: Các tụ bị phồng, nứt, rỉ dầu có thể là dấu hiệu trực tiếp gây ra tình trạng mất nguồn.
-
Dùng mainboard khác để đối chiếu: Nếu thay thử main khác mà hệ thống lên bình thường thì xác suất mainboard bị hỏng là rất cao.
Có nên sửa mainboard bị mất nguồn không?
Việc sửa hay thay mainboard phụ thuộc vào giá trị của thiết bị, mức độ hư hỏng và nhu cầu sử dụng. Dưới đây là một số điểm cần cân nhắc:
Trường hợp nên sửa
-
Mainboard còn mới hoặc là loại cao cấp: Những main đắt tiền thường có linh kiện tốt, thiết kế phức tạp, chi phí thay mới cao, do đó sửa sẽ kinh tế hơn.
-
Lỗi nằm ở tụ, IC rời: Đây là lỗi dễ sửa, không cần thay toàn bộ mạch, chi phí thấp.
-
Không có mainboard thay thế tương thích: Với các dòng máy cũ hoặc cấu hình độc đáo, đôi khi sửa lại là giải pháp duy nhất.
Trường hợp nên thay mới
-
Mainboard phổ thông, giá rẻ: Nếu chi phí sửa tiệm cận với việc mua mới, nên chọn thay main để đảm bảo độ ổn định lâu dài.
-
Bo mạch bị cháy nặng: Những main bị cháy nhiều lớp, mất tín hiệu toàn mạch, sửa xong vẫn tiềm ẩn rủi ro tiếp tục lỗi.
-
Không tìm được linh kiện thay thế: Một số linh kiện IC, mosfet chỉ sản xuất riêng cho dòng main nhất định, nếu không còn hàng thì không thể sửa được.
Chi phí sửa mainboard bị mất nguồn có cao không?
Giá sửa mainboard mất nguồn dao động tùy theo lỗi nặng hay nhẹ, có cần thay IC chuyên dụng hay không. Dưới đây là mức giá tham khảo:
-
Thay tụ điện: khoảng 100.000 – 250.000 VNĐ
-
Thay IC cấp nguồn: khoảng 200.000 – 400.000 VNĐ
-
Sửa chạm mạch, khò chip: từ 300.000 VNĐ trở lên
Tuy nhiên, với những mainboard laptop, gaming hoặc workstation thì chi phí có thể cao hơn nhiều. Mức giá cũng phụ thuộc vào tay nghề kỹ thuật viên và thiết bị hỗ trợ trong quá trình sửa chữa.
Làm sao để hạn chế tình trạng mất nguồn mainboard?
Để hạn chế tình trạng mất nguồn, bạn nên lưu ý các điểm sau:
-
Chọn nguồn máy tính có công suất thực phù hợp: Không dùng PSU trôi nổi, công suất ảo kém chất lượng.
-
Vệ sinh máy định kỳ: Bụi bẩn lâu ngày có thể gây chập mạch, làm nóng tụ, ảnh hưởng đến khả năng cấp nguồn.
-
Tránh cắm nhầm dây nguồn: Cắm sai chân 4 pin, 8 pin cho CPU hoặc bỏ quên chân 24 pin chính sẽ khiến bo mạch không hoạt động.
-
Bảo vệ máy tính bằng ổn áp hoặc UPS: Giúp nguồn điện vào ổn định, tránh tình trạng chập chờn gây hại bo mạch.
-
Không tháo lắp linh kiện khi chưa tắt hẳn nguồn: Điện tĩnh hoặc điện chập chờn có thể ảnh hưởng đến mạch cấp nguồn của main.
Sửa mainboard máy tính bị mất nguồn có tốn kém hay không còn tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bo mạch và loại thiết bị bạn đang sử dụng. Điều quan trọng là phải xác định đúng nguyên nhân, tránh thay thế linh kiện không cần thiết. Trong nhiều trường hợp, nếu bạn tìm được đơn vị sửa máy tính uy tín Đà Nẵng như Sky Computer, kỹ thuật viên sẽ giúp bạn kiểm tra nhanh chóng, báo giá minh bạch và đưa ra lời khuyên có nên sửa hay thay mới mainboard để đảm bảo kinh tế và hiệu quả.
Xem thêm:
