Mainboard là bộ phận quan trọng trong máy tính, có chức năng liên kết và điều phối hoạt động của các linh kiện như CPU, RAM, ổ cứng, card đồ họa… Nếu mainboard gặp lỗi, toàn bộ hệ thống sẽ bị ảnh hưởng nặng nề, trong đó phổ biến nhất là tình trạng máy tính không lên nguồn. Đây là sự cố gây nhiều phiền toái, đặc biệt khi bạn cần sử dụng máy tính cho công việc gấp.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân khiến mainboard không lên nguồn, cách kiểm tra đơn giản tại nhà và phương pháp khắc phục hiệu quả.
Dấu hiệu cho thấy mainboard không lên nguồn
Trước khi tiến hành kiểm tra hay sửa chữa, người dùng cần xác định chính xác rằng lỗi đến từ mainboard chứ không phải các linh kiện khác. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:
-
Máy tính không có phản hồi khi nhấn nút nguồn
-
Đèn tín hiệu trên case không sáng
-
Quạt CPU và nguồn không quay
-
Không có tiếng beep từ loa mainboard
-
Màn hình không hiển thị, dù đã kiểm tra dây cáp và màn hình hoạt động bình thường
Tình trạng này có thể do lỗi mainboard hoặc cũng có thể xuất phát từ bộ nguồn, nút power, RAM, CPU… Vì vậy, cần tiến hành kiểm tra từng bước để xác định chính xác nguyên nhân.
Nguyên nhân khiến mainboard không thể khởi động
Việc mainboard không lên nguồn có thể đến từ nhiều yếu tố khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất.
Nguồn điện cấp cho mainboard bị lỗi
Một trong những nguyên nhân chính là bộ nguồn (PSU) không còn hoạt động hoặc dây cấp nguồn 24 pin và 8 pin CPU bị lỏng, đứt hoặc cắm sai. Khi không nhận được điện năng, mainboard sẽ không có phản ứng khi bấm nút khởi động.
Ngoài ra, ổ cắm điện bị hỏng, dây nguồn bị gãy hoặc công tắc trên PSU chưa được bật cũng là những yếu tố thường bị bỏ qua nhưng có thể gây ra tình trạng không lên nguồn.
Mainboard bị chập, cháy hoặc linh kiện lỗi
Mainboard hoạt động với hàng trăm linh kiện bán dẫn nhỏ. Nếu một tụ điện, diode hoặc IC nguồn bị chập, cháy thì cả hệ thống có thể dừng hoạt động. Đây là trường hợp nghiêm trọng, thường cần đến thiết bị chuyên dụng để kiểm tra và sửa chữa.
CPU hoặc RAM lắp sai hoặc hỏng
Dù lỗi nằm ở mainboard, nhưng việc lắp CPU sai cách, không đủ keo tản nhiệt, hoặc cắm RAM không chặt cũng khiến bo mạch không thể khởi động. Mainboard hiện đại có cơ chế tự ngắt để bảo vệ hệ thống khi phát hiện linh kiện không tương thích hoặc lỗi.
Các phụ kiện ngoại vi gây xung đột
Một thiết bị ngoại vi như USB, bàn phím, chuột hoặc thậm chí cổng HDMI lỗi cũng có thể gây ảnh hưởng đến quá trình khởi động của mainboard. Trong một số trường hợp, việc cắm USB boot lỗi cũng khiến máy không lên nguồn đúng cách.
Lỗi đến từ nút nguồn hoặc dây kết nối
Dây Power SW bị đứt, lệch hoặc nút nguồn trên case bị hỏng là nguyên nhân ít người nghĩ đến nhưng rất phổ biến. Nếu dây cắm nút nguồn không đúng vị trí trên mainboard, khi bạn nhấn nút thì hệ thống sẽ không có phản ứng.
Cách kiểm tra mainboard không lên nguồn tại nhà
Để xác định nguyên nhân chính xác, bạn có thể thực hiện theo các bước dưới đây:
Kiểm tra dây nguồn và ổ cắm
Trước tiên, hãy chắc chắn rằng ổ cắm điện hoạt động tốt. Thử dùng một thiết bị điện khác để kiểm tra. Tiếp đến, kiểm tra dây nguồn của máy tính và công tắc trên bộ nguồn đã được bật chưa.
Kiểm tra nút nguồn và dây kết nối
Mở nắp thùng máy, kiểm tra lại dây Power SW, đảm bảo nó được cắm đúng vị trí trên mainboard. Bạn có thể thử dùng tua vít chạm nhẹ hai chân Power SW để kích hoạt nguồn, nếu máy lên thì có thể do nút nguồn hoặc dây bị lỗi.
Thử nguồn khác
Nếu nghi ngờ bộ nguồn bị hỏng, hãy thử thay PSU khác (nếu có). Một PSU hoạt động bình thường sẽ giúp xác định được rằng vấn đề có nằm ở bộ nguồn hay không.
Kiểm tra RAM và CPU
Tháo RAM ra, lau sạch chân tiếp xúc bằng gôm và cắm lại chắc chắn. Nếu có nhiều thanh RAM, hãy thử từng thanh một. Kiểm tra CPU xem có lắp sai không, chân socket có bị cong hay dính bụi bẩn không.
Thử chạy mainboard bên ngoài vỏ case
Có thể thử chạy mainboard trên bàn (test bench) để loại trừ khả năng chạm mạch với case hoặc lỗi từ các thiết bị khác. Chỉ cắm những linh kiện tối thiểu: CPU, RAM, nguồn và màn hình.
Hướng xử lý khi mainboard bị hư nặng
Nếu sau khi thực hiện các bước kiểm tra mà mainboard vẫn không lên nguồn, nhiều khả năng linh kiện trên bo mạch đã bị lỗi. Lúc này, cần đến sự can thiệp của kỹ thuật viên có kinh nghiệm và thiết bị đo đạc chuyên dụng.
Sửa chữa hoặc thay thế
Một số lỗi nhẹ như tụ phồng, IC nguồn chết có thể sửa chữa bằng cách thay linh kiện. Tuy nhiên, nếu mainboard bị hỏng mạch in, chết chip cầu hoặc lỗi do quá nhiệt trong thời gian dài thì việc sửa chữa rất khó và không đảm bảo độ ổn định.
Trong trường hợp đó, việc thay mới mainboard là lựa chọn hợp lý hơn để đảm bảo hiệu suất và độ bền lâu dài cho hệ thống.
Sao lưu dữ liệu trước khi thay mainboard
Nếu buộc phải thay mainboard, người dùng nên sao lưu dữ liệu trong ổ cứng trước để tránh mất dữ liệu quan trọng. Trong một số trường hợp, hệ điều hành có thể không nhận khi thay bo mạch khác chủng loại, dẫn đến lỗi khởi động hoặc cần cài lại Windows.
Việc mainboard không lên nguồn là tình trạng nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống máy tính. Nếu bạn đã kiểm tra nhưng không xác định được nguyên nhân hoặc không có đủ thiết bị hỗ trợ, hãy mang máy đến trung tâm chuyên sua may tinh Da Nang để được kiểm tra kỹ lưỡng.
Sky Computer là địa chỉ đáng tin cậy tại Đà Nẵng, chuyên xử lý các lỗi phần cứng phức tạp như mainboard không lên nguồn, chết IC nguồn, chập cháy bo mạch… Với đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, quy trình làm việc chuyên nghiệp và thiết bị hiện đại, Sky Computer sẽ giúp bạn khôi phục lại máy tính một cách nhanh chóng, hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
