Trong quá trình sử dụng máy tính, bạn có thể sẽ nghe thấy những âm thanh lạ phát ra từ bộ nguồn như tiếng “tạch tạch”, “lách cách” nhỏ nhưng rõ ràng. Đây không phải là hiện tượng hiếm gặp, nhưng lại là dấu hiệu tiềm ẩn nguy cơ hỏng hóc nghiêm trọng, thậm chí gây cháy nổ nếu không được kiểm tra và xử lý kịp thời. Vậy hiện tượng nguồn PC kêu tạch tạch là do đâu? Có phải là dấu hiệu nguồn sắp cháy hay chỉ là lỗi nhỏ? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp mọi thắc mắc và hướng dẫn cách xử lý an toàn, hiệu quả.
Tại sao nguồn PC lại phát ra tiếng tạch tạch?
Bộ nguồn máy tính (PSU) có nhiệm vụ chuyển đổi dòng điện xoay chiều (AC) thành điện một chiều (DC) cung cấp cho các linh kiện bên trong như mainboard, CPU, card đồ họa, ổ cứng… Khi hoạt động không ổn định hoặc gặp sự cố, PSU có thể phát ra các âm thanh lạ. Một trong số đó là tiếng “tạch tạch”, có thể xuất hiện lúc khởi động, trong khi tải nặng, hoặc ngay cả khi máy đang ở chế độ nghỉ.
Hiện tượng phóng điện hoặc đánh lửa nhẹ
Tiếng “tạch tạch” thường là âm thanh của các tia phóng điện nhỏ xảy ra bên trong mạch nguồn, đặc biệt ở các tụ lọc, cuộn cảm hoặc mạch biến áp. Nếu các linh kiện này bị ẩm, bám bụi hoặc hở mạch, dòng điện có thể “nhảy cóc” gây ra tiếng nổ nhỏ liên tục.
Lỗi tụ điện hoặc cuộn cảm
Các tụ bị phù, rò rỉ hoặc đã hết tuổi thọ có thể dẫn đến hiện tượng lọc điện không đều, gây phát ra âm thanh bất thường. Cuộn cảm bị lỏng hoặc nứt cũng có thể tạo ra tiếng kêu khi dòng điện đi qua.
Linh kiện lỏng lẻo hoặc va chạm nhẹ
Các bộ phận như quạt, dây nguồn bên trong PSU nếu lỏng lẻo, chạm vào nhau hoặc va đập trong quá trình hoạt động cũng có thể phát ra tiếng “lách cách”. Tuy nhiên, trường hợp này thường tạo ra tiếng cơ học, không phải tiếng điện.
Dòng điện đầu vào không ổn định
Khi điện áp vào dao động mạnh hoặc có hiện tượng nhiễu, nguồn sẽ phải hoạt động nhiều hơn để cân bằng điện áp, dễ gây ra hiện tượng phát tiếng “tạch tạch” nhẹ như cảnh báo.
Các dấu hiệu đi kèm tiếng kêu tạch tạch cần đặc biệt lưu ý
Mùi khét nhẹ hoặc khói mỏng
Nếu sau khi nghe thấy tiếng “tạch tạch”, bạn ngửi thấy mùi khét nhè nhẹ như nhựa cháy, hoặc thấy có khói thoát ra từ phía sau PSU thì nên ngắt điện ngay. Đây có thể là dấu hiệu nguồn đang cháy âm thầm bên trong.
Máy tính đột ngột tắt, reset hoặc khởi động không ổn định
Một PSU có vấn đề sẽ cung cấp điện áp không đều, làm máy tính tự động reset hoặc tắt khi tải nặng. Đây là dấu hiệu nguy hiểm nếu đi kèm với âm thanh lạ.
Quạt nguồn không quay hoặc quay chập chờn
Nếu quạt nguồn không hoạt động ổn định, bộ nguồn sẽ bị nóng lên rất nhanh, dẫn đến các sự cố về nhiệt. Nhiệt độ tăng cao làm tăng nguy cơ phóng điện hoặc cháy linh kiện.
PSU quá nóng dù mới bật máy
Nguồn có tiếng kêu và nóng bất thường là một trong những cảnh báo sớm về lỗi nghiêm trọng. Khi tụ và cuộn cảm không còn lọc điện hiệu quả, PSU phải gồng tải, gây ra phát nhiệt cao.
Nguồn kêu tạch tạch có phải là sắp cháy?
Câu trả lời là có thể. Tiếng kêu “tạch tạch” có thể xuất phát từ những lỗi nhỏ nhưng cũng có thể là dấu hiệu của sự cố nghiêm trọng bên trong nguồn như:
-
Chập mạch nội bộ
-
Tụ phù, rò rỉ
-
Phóng tia lửa do hở mạch
-
Cháy đường dẫn điện hoặc cháy biến áp
Tình trạng để lâu không khắc phục sẽ làm nguồn cháy hoàn toàn và có khả năng kéo theo các linh kiện khác như mainboard, CPU, ổ cứng bị hỏng theo.
Vì vậy, nếu bạn thấy âm thanh bất thường lặp lại thường xuyên, đặc biệt là khi máy tính bắt đầu có hiện tượng không ổn định, hãy xử lý càng sớm càng tốt.
Nên làm gì khi nguồn PC phát tiếng kêu tạch tạch?
Ngắt điện và kiểm tra bằng mắt thường
Trước tiên, hãy rút điện hoàn toàn và tháo thùng máy ra để quan sát bộ nguồn. Kiểm tra xem có dấu hiệu nào như cháy xém, mùi lạ, tụ phù, chân hở hay bụi bẩn bám dày không.
Vệ sinh nguồn nếu quá bẩn
Bụi tích tụ nhiều có thể dẫn điện, gây chạm mạch hoặc khiến các linh kiện sinh nhiệt và phóng điện. Dùng bình xịt khí nén để vệ sinh, tránh lau chùi bằng khăn ẩm.
Thử thay nguồn khác để xác định lỗi
Nếu bạn có sẵn bộ nguồn khác, hãy thử thay vào để kiểm tra xem máy còn phát ra tiếng kêu hay không. Nếu âm thanh biến mất, khả năng cao PSU cũ đã hỏng và cần thay thế.
Không nên tự mở PSU nếu không có chuyên môn
Bộ nguồn có các tụ lớn lưu điện, kể cả sau khi đã rút điện vẫn có thể gây giật nếu không xả tụ đúng cách. Tốt nhất, hãy mang đến trung tâm sửa chữa uy tín để được kiểm tra bằng thiết bị chuyên dụng.
Có nên sửa PSU kêu tạch tạch hay thay mới?
Trường hợp có thể sửa
Nếu PSU còn mới, công suất đủ lớn và tiếng kêu chỉ do linh kiện nhỏ lỏng lẻo, thì sửa chữa là một phương án hợp lý, giúp tiết kiệm chi phí.
Kỹ thuật viên có thể thay tụ, cuộn cảm, hàn lại mạch hở và kiểm tra lại toàn bộ hiệu năng của nguồn để đảm bảo an toàn.
Trường hợp nên thay mới
Nếu PSU đã quá cũ, công suất yếu hoặc linh kiện lỗi nhiều thì nên thay bộ nguồn mới. Một PSU hỏng nặng không chỉ tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ mà còn ảnh hưởng đến tuổi thọ của cả hệ thống máy tính.
Khi chọn nguồn mới, nên ưu tiên loại có thương hiệu rõ ràng, đạt chuẩn 80 Plus, có đầy đủ chế độ bảo vệ và công suất phù hợp với cấu hình.
Phòng tránh hiện tượng PSU kêu tạch tạch
-
Không sử dụng nguồn kém chất lượng hoặc không rõ nguồn gốc
-
Lắp máy tại nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm ướt
-
Thường xuyên vệ sinh bụi bên trong thùng máy
-
Dùng ổn áp hoặc UPS để ổn định dòng điện
-
Không để nguồn hoạt động quá tải so với công suất thiết kế
Nguồn máy tính phát ra tiếng “tạch tạch” không chỉ là sự khó chịu về âm thanh mà còn là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm. Nếu không xử lý kịp thời, nó có thể dẫn đến cháy nguồn, hỏng linh kiện hoặc làm gián đoạn công việc quan trọng.
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả lâu dài, khi phát hiện tiếng kêu lạ từ bộ nguồn, bạn nên mang máy đến địa chỉ sửa máy tính để bàn Đà Nẵng đáng tin cậy như Sky Computer. Tại đây, bạn sẽ được kiểm tra nguồn bằng thiết bị chuyên dụng, xác định chính xác lỗi và được tư vấn sửa chữa hoặc thay thế hợp lý. Sky cam kết kỹ thuật chuẩn, minh bạch chi phí và bảo hành rõ ràng để bạn yên tâm sử dụng.
Xem thêm:
