Nguồn máy tính để bàn (PSU) là một linh kiện quan trọng nhưng thường bị người dùng bỏ qua trong quá trình sử dụng hàng ngày. Tuy nhiên, khi bộ phận này bắt đầu phát ra tiếng kêu bất thường dù nhỏ hay lớn đó có thể là dấu hiệu cho thấy có điều gì đó đang hoạt động sai cách bên trong hệ thống. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân vì sao nguồn kêu to, cách khắc phục và thời điểm cần sửa chữa hoặc thay thế để tránh những hư hỏng nghiêm trọng hơn.
Tiếng kêu từ nguồn máy tính có ý nghĩa gì?
Thông thường, nguồn máy tính hoạt động êm ái với tiếng quạt quay nhẹ và không tạo ra âm thanh đáng chú ý. Nhưng khi bạn bắt đầu nghe thấy tiếng vo ve, rít, lạch cạch hoặc âm thanh không đều phát ra từ vị trí bộ nguồn, rất có thể đây là một trong những dấu hiệu đầu tiên của sự cố kỹ thuật.
Tiếng kêu không chỉ gây khó chịu trong quá trình sử dụng mà còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến tuổi thọ của cả hệ thống nếu không được xử lý kịp thời.
Các dạng tiếng kêu thường gặp từ bộ nguồn
Tiếng vo ve hoặc rít nhẹ
Âm thanh này thường xuất hiện do hiện tượng “coil whine” từ cuộn cảm bên trong PSU. Đây là hiện tượng khá phổ biến, đặc biệt khi nguồn đang chịu tải cao.
Tiếng rè rè đều đặn
Thường do bụi bẩn bám vào trục quạt, bạc đạn bị mòn hoặc quạt đã xuống cấp sau thời gian dài sử dụng.
Tiếng lạch cạch hoặc rung mạnh
Có thể đến từ việc quạt bị kẹt, cánh quạt va chạm với dây dẫn, hoặc thậm chí là vật thể lạ bị hút vào trong nguồn.
Nguyên nhân phổ biến khiến nguồn máy tính kêu to
Quạt tản nhiệt bị khô dầu hoặc mòn bạc đạn
Sau một thời gian dài hoạt động, dầu bôi trơn trong quạt sẽ bị khô đi, gây ma sát lớn khi quạt quay. Khi đó, âm thanh phát ra sẽ rõ ràng hơn, đặc biệt trong môi trường yên tĩnh.
Bụi bẩn tích tụ quá nhiều
Bụi là “kẻ thù âm thầm” của linh kiện điện tử. Khi tích tụ đủ nhiều, bụi có thể làm quạt quay không đều hoặc cản trở luồng gió, dẫn đến hiện tượng rung và tạo tiếng ồn.
Nguồn hoạt động quá tải
Nếu bạn nâng cấp phần cứng như card đồ họa, ổ cứng hoặc RAM mà không thay đổi PSU tương ứng, nguồn sẽ phải hoạt động ở mức tải cao hơn bình thường. Điều này khiến quạt quay mạnh hơn, tạo ra tiếng ồn lớn và tăng nguy cơ hỏng hóc.
Linh kiện bên trong bị lão hóa
Sau vài năm sử dụng, tụ điện và cuộn cảm bên trong PSU có thể xuống cấp, phát ra tiếng vo ve hoặc rít nhẹ. Đây là dấu hiệu cảnh báo bộ nguồn có thể sắp hỏng.
PSU chất lượng thấp hoặc hàng giả
Một số bộ nguồn không rõ nguồn gốc, giá rẻ thường không được trang bị các linh kiện chất lượng cao. Kết quả là, chúng nhanh chóng xuống cấp và phát ra tiếng ồn lớn chỉ sau một thời gian ngắn sử dụng.
Cảnh báo: Khi nào tiếng kêu là dấu hiệu nghiêm trọng?
Không phải lúc nào tiếng ồn cũng là cảnh báo nguy hiểm. Tuy nhiên, bạn cần đặc biệt lưu ý nếu đi kèm với một trong các dấu hiệu sau:
-
Máy tính tự động tắt khi đang sử dụng.
-
Có mùi khét hoặc nóng bất thường ở phía sau thùng máy.
-
Màn hình chớp tắt hoặc giật lag không rõ nguyên nhân.
-
PSU nóng nhanh dù không chạy ứng dụng nặng.
Khi gặp các hiện tượng trên, khả năng cao bộ nguồn đã bị hư hỏng và cần được kiểm tra kỹ lưỡng.
Tự kiểm tra PSU tại nhà: Nên và không nên
Nên làm
-
Vệ sinh bụi bằng bình khí nén (không dùng khăn ướt hoặc chổi).
-
Kiểm tra quạt có bị vật cản hay dây dẫn vướng vào không.
-
Đảm bảo PSU được cố định chắc chắn trong thùng máy, tránh rung lắc.
Không nên làm
-
Không nên tự ý tháo mở PSU nếu không có kinh nghiệm, vì tụ điện bên trong có thể tích điện và gây giật.
-
Không bôi dầu hoặc thay quạt nếu không chắc chắn về kỹ thuật.
-
Tránh dùng vật nhọn để gạt cánh quạt đang quay — rất nguy hiểm.
Lựa chọn thay thế: Khi nào cần thay PSU mới?
Thay mới nếu:
-
PSU đã sử dụng trên 5 năm và bắt đầu kêu to liên tục.
-
Xuất hiện mùi khét và máy thường xuyên tự khởi động lại.
-
Công suất không đủ cho hệ thống phần cứng hiện tại.
Chưa cần thay nếu:
-
Quạt chỉ kêu khi mới khởi động, sau đó hoạt động êm.
-
Có thể xử lý bằng cách vệ sinh, chỉnh lại dây dẫn hoặc cố định PSU.
-
Tiếng kêu không thường xuyên và không ảnh hưởng hiệu năng hệ thống.
Cách chọn PSU chất lượng để tránh tiếng ồn
-
Chọn nguồn từ thương hiệu uy tín như Corsair, Seasonic, Cooler Master, Antec…
-
Công suất nên dư 20–30% so với tổng công suất hệ thống.
-
Ưu tiên nguồn có chứng nhận 80 Plus để đảm bảo hiệu suất cao và tỏa nhiệt ít.
-
Chọn loại có quạt êm, vòng bi tốt như quạt fluid dynamic hoặc ball bearing.
Một số sai lầm cần tránh khi xử lý PSU kêu to
-
Lắp thêm quạt rời không tương thích với điện áp hoặc tốc độ gốc.
-
Dùng nguồn “trôi nổi” tạm thời thay thế, có thể gây cháy linh kiện.
-
Chạy máy liên tục dù PSU phát ra tiếng lạ, dễ dẫn đến cháy nổ hoặc chập mạch.
Lời khuyên sử dụng để kéo dài tuổi thọ nguồn máy tính
-
Vệ sinh máy định kỳ mỗi 3–6 tháng để loại bỏ bụi.
-
Sử dụng ổn áp hoặc bộ lưu điện (UPS) để bảo vệ nguồn trước tình trạng điện chập chờn.
-
Không lạm dụng máy ở tải cao quá lâu, ví dụ: render video 4K hàng giờ liền.
-
Lắp máy ở nơi thoáng khí, tránh để máy quá sát tường hoặc gần nguồn nhiệt.
Tiếng kêu bất thường từ nguồn máy tính không đơn thuần chỉ là một sự khó chịu nhỏ trong quá trình sử dụng. Đó có thể là tín hiệu đầu tiên của các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến phần cứng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và độ ổn định của toàn bộ hệ thống. Việc phát hiện và xử lý sớm sẽ giúp bạn tiết kiệm chi phí sửa chữa và tránh được những hỏng hóc không đáng có.
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc chẩn đoán hoặc xử lý sự cố nguồn kêu to, hãy tìm đến dịch vụ sửa chữa máy tính tại Đà Nẵng uy tín. Sky Computer luôn sẵn sàng hỗ trợ kiểm tra, bảo trì và thay thế linh kiện một cách chuyên nghiệp, tận tâm và nhanh chóng.
Xem thêm:
Nguồn máy tính để bàn bị hỏng: dấu hiệu nhận biết nhanh nhất
